Pelvik taban kaslarımız mesaneyi, bağırsağı, erkeklerde prostatı ve kadınlarda ise rahmi ve vajinayı destekleyen ve aşağı doğru sarkmasını önleyen bir yapıdır. Pelvik taban kaslarının ve bağlarının gerilmesi ve zayıflaması sonucunda yer çekiminin de etkisiyle bu saydığımız organlar aşağı doğru sarkabilir. Bu duruma pelvik organ prolapsusu (pelvik organ sarkması) adı verilir.
Pelvik Organ Sarkmasının Tipleri
Mesane Sarkması (Sistosel): Sistosel, mesanenin vajina duvarını itip pelvisteki normal konumundan aşağı düşmesidir. Pelvik organlar normalde pelvik tabanın kasları ve bağ dokuları tarafından taşınır. Sistosel, pelvik taban zayıfladığında veya pelvik tabana çok fazla basınç uygulandığında meydana gelebilir. Bu durum vajinal doğum, kronik kabızlık, şiddetli öksürük veya ağır kaldırma ile tetiklenebilir. Pelvik organ sarkmalarında en yaygın görülen sarkma tipi mesanenin sarkmasıdır.
Rektum Sarkması (Rektosel): Rektosel, kalın bağırsağın en uç noktası olan rektumun vajinadan aşağı doğru sarkması demektir. Pelvik dokulara baskı yapan doğum ve diğer işlemler rektumun sarkmasına neden olabilir.
Rahim Sarkması (Uterus prolapsusu): Rahim sarkması, pelvik taban kasları ve bağları gerilip zayıfladığında ve artık rahim için yeterli desteği sağlayamadığında ortaya çıkabilir. Sonuç olarak; rahim vajinanın içinden aşağı doğru kayar veya dışarı çıkar. Rahim sarkması her yaştaki kadında ortaya çıkabilir. Ancak genellikle bir veya daha fazla vajinal doğum yapmış veya menopoza girmiş kadınları etkilemektedir.
İnce Bağırsak Sarkması (Enterosel): Aynı zamanda enterosel olarak da adlandırılan ince bağırsak sarkması, ince bağırsağın alt pelvik boşluğa indiğinde ve vajinanın üst kısmında bir çıkıntı oluşturmasıyla meydana gelir. Pelvik tabana baskı uygulayan doğum, yaşlanma ve diğer süreçler, pelvik organları destekleyen kasları ve bağları zayıflatarak ince bağırsak sarkmasının meydana gelme olasılığını artırabilir.
Sarkmaların Dereceleri
Derece 0: Sarkma yok.
Derece 1: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarı seviyesinin >1cm üzerindedir.
Derece 2: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarının ≤1cm altı veya üstüdür.
Derece 3: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarının >1cm altındadır ancak vajinanın toplam uzunluğundan 2 cm'den daha az sarkma yapmaz.
Derece 4: Vajinanın tamamen ters çevrilmesidir. Pelvik organ tamamen dışarı çıkar.
Pelvik Organ Prolapsusunun Semptomları
Semptomlar, yerçekiminin sarkmaları daha da kötüleştirebileceği zamanlarda (örn., uzun süre ayakta durma veya egzersizden sonra) genellikle daha kötüleşmektedir ve yerçekiminin etkili olmadığı durumlarda (örneğin sırtüstü yatarken) daha iyi olabilir. Sarkma, dışkılama sırasındaki ıkınma manevralarında daha belirginleşebilir.
Hafif pelvik organ sarkmaları genellikle belirti veya semptom göstermez. Orta ve şiddetli pelvik organ sarkmalarının belirti ve semptomları ise şunları içerir:
Vajinal Semptomlar
İdrar Semptomları
Bağırsak Semptomları
Cinsel Semptomlar
Prolapsusun Risk Faktörleri
Tedavi
Yapılan çalışmalarda pelvik organ sarkmasını önlemek ve tedavi etmek için pelvik taban rehabilitasyonu olumlu sonuçlar gösterilmektedir. Pelvik taban rehabilitasyonunun bilinen hiçbir olumsuz etkisi görülmemiştir. Bu sebeple yapılan çalışmalarda pelvik taban rehabilitasyonu pelvik organ prolapsusu tedavisinde ilk basamak tedavi olarak önerilmiştir.
Pelvik organ prolapsusunda ilgili doktorun değerlendirmesi sonucu yapılan ameliyatlar mevcuttur.
Referanslar:
