Pelvik Organ Prolapsusu (Pelvik Organ Sarkması) nedir?

Anasayfa / Blog / Pelvik Organ Prolapsusu (Pelvik Organ Sarkması) nedir?

Pelvik Taban

Pelvik Organ Prolapsusu (Pelvik Organ Sarkması) nedir?

Pelvik taban kaslarımız mesaneyi, bağırsağı, erkeklerde prostatı ve kadınlarda ise rahmi ve vajinayı destekleyen ve aşağı doğru sarkmasını önleyen bir yapıdır. Pelvik taban kaslarının ve bağlarının gerilmesi ve zayıflaması sonucunda yer çekiminin de etkisiyle bu saydığımız organlar aşağı doğru sarkabilir. Bu duruma pelvik organ prolapsusu (pelvik organ sarkması) adı verilir.

Pelvik Organ Sarkmasının Tipleri

Mesane Sarkması (Sistosel): Sistosel, mesanenin vajina duvarını itip pelvisteki normal konumundan aşağı düşmesidir. Pelvik organlar normalde pelvik tabanın kasları ve bağ dokuları tarafından taşınır. Sistosel, pelvik taban zayıfladığında veya pelvik tabana çok fazla basınç uygulandığında meydana gelebilir. Bu durum vajinal doğum, kronik kabızlık, şiddetli öksürük veya ağır kaldırma ile tetiklenebilir. Pelvik organ sarkmalarında en yaygın görülen sarkma tipi mesanenin sarkmasıdır.

Rektum Sarkması (Rektosel): Rektosel, kalın bağırsağın en uç noktası olan rektumun vajinadan aşağı doğru sarkması demektir. Pelvik dokulara baskı yapan doğum ve diğer işlemler rektumun sarkmasına neden olabilir.

Rahim Sarkması (Uterus prolapsusu): Rahim sarkması, pelvik taban kasları ve bağları gerilip zayıfladığında ve artık rahim için yeterli desteği sağlayamadığında ortaya çıkabilir. Sonuç olarak; rahim vajinanın içinden aşağı doğru kayar veya dışarı çıkar. Rahim sarkması her yaştaki kadında ortaya çıkabilir. Ancak genellikle bir veya daha fazla vajinal doğum yapmış veya menopoza girmiş kadınları etkilemektedir.

İnce Bağırsak Sarkması (Enterosel): Aynı zamanda enterosel olarak da adlandırılan ince bağırsak sarkması, ince bağırsağın alt pelvik boşluğa indiğinde ve vajinanın üst kısmında bir çıkıntı oluşturmasıyla meydana gelir. Pelvik tabana baskı uygulayan doğum, yaşlanma ve diğer süreçler, pelvik organları destekleyen kasları ve bağları zayıflatarak ince bağırsak sarkmasının meydana gelme olasılığını artırabilir.

Sarkmaların Dereceleri

Derece 0: Sarkma yok.

Derece 1: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarı seviyesinin >1cm üzerindedir.

Derece 2: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarının ≤1cm altı veya üstüdür.

Derece 3: Sarkmanın en uç kısmı kızlık zarının >1cm altındadır ancak vajinanın toplam uzunluğundan 2 cm'den daha az sarkma yapmaz.

Derece 4: Vajinanın tamamen ters çevrilmesidir. Pelvik organ tamamen dışarı çıkar.

Pelvik Organ Prolapsusunun Semptomları

Semptomlar, yerçekiminin sarkmaları daha da kötüleştirebileceği zamanlarda (örn., uzun süre ayakta durma veya egzersizden sonra) genellikle daha kötüleşmektedir ve yerçekiminin etkili olmadığı durumlarda (örneğin sırtüstü yatarken) daha iyi olabilir. Sarkma, dışkılama sırasındaki ıkınma manevralarında daha belirginleşebilir.

Hafif pelvik organ sarkmaları genellikle belirti veya semptom göstermez. Orta ve şiddetli pelvik organ sarkmalarının belirti ve semptomları ise şunları içerir:

Vajinal Semptomlar

  • Vajinadan bir şeyin çıkma hissi
  • Vajinada basınç veya ağırlık hissi


İdrar Semptomları

  • İdrar kaçırma veya idrara aniden sıkışma
  • Zayıf veya uzun süren idrar yapma
  • İdrarı boşaltamama hissi
  • İşemeyi başlatmak için elle sarkmanın azaltılması
  • İşemeyi başlatmak veya tamamlamak için pozisyon değişikliği


Bağırsak Semptomları

  • Gaz kaçırma
  • Sıvı veya katı dışkı kaçırma
  • Boşaltamama hissi
  • Dışkılama sürecinde sürekli ıkınma
  • Boşaltım için parmakla müdahaleler


Cinsel Semptomlar

  • Disparoni (Cinsel ilişki sırasında ağrı)
  • Hissizlik


Prolapsusun Risk Faktörleri

  • Artan yaş
  • Irk
  • Genetik
  • Obez veya çok kilolu olmak
  • Gebelik 
  • Vajinal doğum
  • Menopoz
  • Kabızlık
  • Pelvik bölgeden geçirilen cerrahiler
  • Sigara kullanımı


Tedavi

Yapılan çalışmalarda pelvik organ sarkmasını önlemek ve tedavi etmek için pelvik taban rehabilitasyonu olumlu sonuçlar gösterilmektedir. Pelvik taban rehabilitasyonunun bilinen hiçbir olumsuz etkisi görülmemiştir. Bu sebeple yapılan çalışmalarda pelvik taban rehabilitasyonu pelvik organ prolapsusu tedavisinde ilk basamak tedavi olarak önerilmiştir.

Pelvik organ prolapsusunda ilgili doktorun değerlendirmesi sonucu yapılan ameliyatlar mevcuttur.

Referanslar:

  • Doshani, A.; Teo, R. E C; Mayne, C. J; Tincello, D. G (2007). Uterine prolapse. BMJ, 335(7624), 819–823. doi:10.1136/bmj.39356.604074.be 
  • Hunskaar, S., Burgio, K., Clark, A., Lapitan, M. C., Nelson, R., Sillen, U., & Thom, D. (2005). Epidemiology of urinary (UI) and faecal (FI) incontinence and pelvic organ prolapse (POP). Incontinence1, 255-312.
  • Bernard T. Haylen; Dirk de Ridder; Robert M. Freeman; Steven E. Swift; Bary Berghmans; Joseph Lee; Ash Monga; Eckhard Petri; Diaa E. Rizk; Peter K. Sand; Gabriel N. Schaer (2010). An international urogynecological association (IUGA)/international continence society (ICS) joint report on the terminology for female pelvic floor dysfunction. , 29(1), 0–0.         doi:10.1002/nau.20798    
  • Kari Bø (2012). Pelvic floor muscle training in treatment of female stress urinary incontinence, pelvic organ prolapse and sexual dysfunction. , 30(4), 437–443.         doi:10.1007/s00345-011-0779-8